โรคหลอดเลือดสมอง หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ “Stroke” เป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับสมองและร่างกาย แต่นอกจากการรักษาในระยะเฉียบพลันแล้ว สิ่งสำคัญอีกอย่างที่ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองต้องให้ความสำคัญ นั่นคือ “การฟื้นฟูสมรรถภาพ” เพื่อให้ร่างกายสามารถกลับมาทำหน้าที่ได้ใกล้เคียงปกติมากที่สุด และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

การดูแลเบื้องต้นหลังพบว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมอง

เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมอง สิ่งแรกที่ต้องทำคือการปฐมพยาบาลเบื้องต้น โดยการนำส่งโรงพยาบาลที่มีแพทย์เฉพาะทางระบบประสาทโดยด่วน เพื่อให้ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที หลังจากนั้นจึงเข้าสู่กระบวนการฟื้นฟูสมรรถภาพ ซึ่งอาจต้องใช้ระยะเวลานานนับเดือนหรือปี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค และสภาพร่างกายของผู้ป่วยแต่ละราย ในระหว่างการพักฟื้น ผู้ป่วยอาจต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษ เช่น ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ที่มีบุคลากรทางการแพทย์คอยให้การดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน และส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีพัฒนาการที่ดีขึ้นตามลำดับ

การทำกายภาพบำบัดผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

การทำกายภาพบำบัดถือเป็นหัวใจสำคัญของการฟื้นฟูสมรรถภาพในผู้ป่วย Stroke โดยมีเป้าหมายเพื่อกระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อ ข้อต่อ และเส้นประสาท ให้กลับมาทำหน้าที่ได้ดีดังเดิม นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันภาวะกล้ามเนื้อลีบ ข้อติด แผลกดทับ รวมถึงภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากการนอนติดเตียงเป็นเวลานาน นักกายภาพบำบัดจะทำการประเมินสภาพผู้ป่วยเป็นรายบุคคล เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม โดยอาจใช้เทคนิคต่างๆ เช่น การนวดกระตุ้นกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายแบบ Passive และ Active การฝึกการทรงตัวและการเคลื่อนไหว ตลอดจนการใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงหรือเสริมแรง เช่น Walker, Cane เป็นต้น

การให้อาหารทางสายยาง

ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีปัญหาการกลืน หรือมีสภาพร่างกายที่อ่อนแอมาก จำเป็นต้องให้อาหารทางสายยางเพื่อให้ได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ โดยอาจให้ผ่านทางจมูก (Nasogastric Tube) หรือผ่านทางหน้าท้อง (Percutaneous Endoscopic Gastrostomy) ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาตามความเหมาะสม การให้อาหารทางสายยางต้องคำนึงถึงความสมดุลของสารอาหาร ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย โดยต้องระมัดระวังการให้ปริมาณที่มากหรือน้อยเกินไป ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ นอกจากนี้ยังต้องดูแลความสะอาดของอุปกรณ์อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

อาหารที่ควรรับประทานหลังป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง

เมื่อผู้ป่วยสามารถกลับมารับประทานอาหารเองได้ สิ่งสำคัญคือการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อช่วยในการฟื้นฟูสมรรถภาพ และป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำของโรค อาหารที่แนะนำ ได้แก่ – ผักใบเขียวและผลไม้ที่อุดมไปด้วยวิตามิน เกลือแร่ และสารต้านอนุมูลอิสระ – ธัญพืชและข้าวกล้อง ที่ให้พลังงานและใยอาหาร – เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ เช่น ปลา ไก่ ไข่ขาว ที่ให้โปรตีนคุณภาพสูง – ถั่วและน้ำมันจากพืช เช่น ถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก ที่ให้ไขมันดีและสารต้านอนุมูลอิสระ ในขณะเดียวกัน ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง เค็มจัด หวานจัด หรือแปรรูปมากเกินไป เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงโรคหลอดเลือดสมองซ้ำได้

บทสรุป

การฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองนั้น ต้องอาศัยการดูแลแบบองค์รวม ตั้งแต่การรักษาในระยะเฉียบพลัน การทำกายภาพบำบัด การให้อาหารทางสายยาง ไปจนถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารในระยะยาว ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือของทั้งผู้ป่วย ญาติ และทีมแพทย์ในการวางแผนการดูแลที่เหมาะสม หากคุณหรือคนที่คุณรักกำลังต้องการความช่วยเหลือในการฟื้นฟูหลังป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง อย่าลังเลที่จะปรึกษาศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง เพื่อรับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ และวางแผนการดูแลที่ตอบโจทย์ความต้องการของคุณได้อย่างครบวงจร เพราะเราเชื่อว่า ทุกชีวิตมีคุณค่า และสมควรได้รับโอกาสในการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ไม่ว่าจะอยู่ในสภาวะใดก็ตาม

ปาป๊า มาม๊าเนอร์สซิ่งโฮมศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) อย่างครบวงจร ตั้งแต่การดูแลเบื้องต้น กายภาพบำบัด การให้อาหารทางสายยาง ไปจนถึงการเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ, โรคหลอดเลือดสมอง, Stroke, กายภาพบำบัด, ฟื้นฟู